- Tüccarın 8’e Aldığı Fındığı 10 Liraya TMO Kapısına Götürmesine İzin Verilmemeli
Talip KOCAKOÇ / Yeni Dönem
Üreticinin elinde fındık kalmadığını belirten Başkan Günan Hatipoğlu, üreticiden 8 liraya fındık alan bazı tüccarların bu fındığı TMO kapısına getirerek sebepsiz zenginliğe soyunduklarını söyledi. Günan, “Bundan sonrası tüccar fındığı” dedi.
Tv52 ekranlarında “Başkanla Başbaşa” programına konuk olan Kumru Belediye Başkanı Murat Günan Hatipoğlu, Mehmet Erişti’nin sorularını yanıtladı. Üretim safhasından sofralara kadar fındığın yolculuğunu iyi bilen Başkan Hatipoğlu, devletin fındık politikasına teşekkür ederek, bu politikada oluşan uygulama sıkıntılarından dolayı üreticinin memnuniyetsiz bir havada olduğunu söyledi.
Geçmişte Fiskobirlik’te müfettişlik ve ilgili kurumlarda yönetim kurulu başkanlığı yapan Başkan Hatipoğlu, Ordu’nun 250 bin ton üzerinde fındık ürettiğini, ilçe bazında da Kumru’nun 15 bin ton üretim gerçekleştirdiğini ifade etti.
“Fındık üreticisinin fındıktan elde ettiği gelir onun yıl boyunca tüm ihtiyacını karşılayacak şekildeyse üretici rahattır.” diyen program konuğu, sorunların çözümü için şu ifadeleri kullandı:
2 Milyar Lira Üreticinin Cebinde
Devlet politikasına bakıldığında hükümet gerçekten ciddi bir desek veriyor üreticiye. Şuanda TMO’nun aldığı fındık 130 bin tonun üzerinde. Sadece alım noktasında 1 buçuk milyara yakın kaynak aktardı bölgeye. Bunun ötesinde ayrıca doğrudan gelir desteği ödemeleri de var. Bu ödemeler kapsamında da 650 milyon lira kaynak aktarıldı.
Politika Doğru, Uygulamada Sıkıntı Yaşandı
Buna rağmen fındıkla ilgili çalışmalara rağmen halen memnuniyetsiz bir kesim var. Bunun nedenini ise uygulamada yaşanan sıkıntılar olarak görüyorum. Mesela Kumru ilçesinde alım yerleri ve depolama şartları elverişli hale getirilmeden alım yapıldı. Hangi gün hangi miktarda ne kadar ürün alınacağı net değilken fiyat açıklandı ve piyasaya girildi. Üretici bu noktada gün alma derdi ve fındığı bir elinden çıkarma derdine düştü. İlk piyasada hükümetimizin fiyat açıklamasına rağmen üreticinin fındığı 8,50 seviyelerinde elden çıktı.
TMO idarecileri inşallah bunları değerlendirmişlerdir. Fiyatta 10 lira değil de daha yüksek bir fiyatla girilip ilerleyen süreçte alımın ucu kesilebilirdi. Mesela denilebilirdi ki; Biz 50 bin ton fındık alacağız. Fakat 13 liradan alacağız. Devletin harcayacağı kaynak da belki bugünkü harcadığı kaynak kadar olmazdı. Nihayetinde hükümetimiz fındığı maddi değer olarak iyi destekledi. Uygulama sürecinde eksiklikler yaşandı.
Tmo-Fiskobirlik Anlaşmazlığı
Fiskobirlik bu manada TMO ile entegrasyon sağlayacak, birlikte hareket edilecek diye bir duyum vardı. O dönem sevinmiştim açıkçası. Neden anlaşılamadı bilinmez. Anlaşılmış olunsaydı Fiskobirlik’in depo kapasitesi var, alım yerleri ve ekipleri var. Fiskobirlik Karadeniz’de örgütlenmiş bir yapı zaten. Bu anlaşma sağlanmış olsaydı eğer ciddi bir alım sezonu olurdu. Belki de pazardaki fiyatları alım fiyatı seviyesine çekerlerdi. Bu sıkıntıların bir tecrübe olacağına inanıyorum.
Denetleyici Kuruma İhtiyaç Var
Fındıkla ilgili süreç hep ders oluyor bize. Ben düşünüyorum ki; fındığın da bir et balık kurumu gibi denetleyici düzenleyici bir idaresi olmalı. Bunu bir dönem Fiskobirlik yaptı, şimdi TMO yapıyor. Ama günübirlik, yıllık değil de bunu daha uzun vadede düşünmek lazım. Fındıkta stabil bir arz yok. Bir sene 750 bin ton arz beklerken başka bir sene 500 bin ton arz bekliyoruz. Kimi zaman dünya ihtiyacının üstünde bir ürün üretirken kimi zaman bu ihtiyacın altında bir üretim oluyor. Bizim uygun koşullarda bir depolama tesislerine de ihtiyacımız var. Fındığı uzun süre depolayabileceğimiz bir ortam olsa bu ürün üzerindeki baskı kalkmış olur.
Lisanslı Depoculuk
Lisanslı Depoculuk da benim şahsi kanaatim bağımsız olarak tek başına başarılı olamaz. Ama TMO ile entegre olmuş bir depoculuk, Fiskobirlik’e entegre olmuş bir depoculuk başarılı olabilir. Bu sayede devletin fındığa ayırdığı destek daha verimli kullanılabilirdi. Lisanslı depoculuk çeşitli illerde, ilçelerde açıldı ama dağınık. Bunun başı kim sonu kim? Üreticiye tam olarak anlatılmış değil. İşin özeti bu.
Bundan Sonrası Tüccar Fındığıdır
130 bin ton fındık alınmış miktar olarak iyi bir rakam. Bundan sonra üretici daha az fındık getirir. Daha çok tüccar fındığı TMO’ya getiriyor diye duyuyoruz. TMO’nun da takip etmesi gereken prosedürler var. Üretici belgesi vb. varsa TMO yetkilileri de pek sorgulama imkanı bulamaz. Ama şu bilinmeli ki bundan sonrası tüccar fındığıdır. Buna dikkat etmek gerekir. Sebepsiz zenginliğe müsaade edilmemeli. Tüccarın 8’den aldığı fındığı 10 liradan TMO kapısına getirmesine izin verilmemeli. Arkadaşlara kolaylıklar diliyorum. İyi bir takiple bunun üstesinden gelinebilir.
