Kadınlarda karnın alt kısmındaki toplardamarların bir hastalığı olan Pelvik Konjesyon Sendromu (PKS) toplumda sık karşılaşılan bir hastalık. Nedeni bulunamayan ve uzun süre (6 aydan fazla) kasık, alt karın ağrısı yaşayan kadınların üçte birinde tek başına veya diğer hastalıklarla birlikte PKS bulunuyor. PKS hakkında detaylı çalışmaları Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Cem Arıtürk, hastalık ile ilgili şunları söylüyor: “PKS, köken ve oluşum mekanizması olarak bacaklardaki venöz yetmezlik ve varis sorunu ile çok benzerdir. Kadınlarda karnın alt tarafında yerleşmiş rahim, yumurtalık gibi organların kanını toplayan toplardamarlarda ve bacağın üst kısmındaki toplardamarlarda çeşitli nedenlerle meydana gelen genişleme ile birlikte akım bozulması hastalığın temelini oluşturur. İlk safhalarında geri dönebilir, geçici bir genişleme ile birlikte akım sorunu mevcutken ilerleyen safhalarda damarlarda meydana gelen akım ve yapı sorunları kalıcı hale gelir.” Dr. Cem Arıtürk, PKS’ye sebep olan en önemli etkenleri aşağıdaki 4 başlıkta topluyor: Gebelik En Önemli Etken PKS kadınlarda özellikle 30’lu yaşlardan itibaren görülmektedir. Gebelik, PKS oluşumundaki en önemli nedendir. Gebelik sırasında meydana gelen hormonal değişimlerin damarlar üzerindeki etkisinin yanı sıra, karın içinde büyümekte olan bebek ve rahim nedeni ile damarlarda meydana gelen akım, basınç değişiklikleri de temel nedenler arasında sayılır. Zaten yerçekimine karşı pasif halde devam etmekte olan toplardamar akımının, karın içindeki bu basınç ile iyice zorlaşması, damarlarda kan akımının yavaşlamasına, geri akımın başlamasına ve kan birikiminden dolayı damarlarda genişlemeye sebep olur. Duvar yapısı mukavemetli olmayan toplardamarlarda başlangıçta geçici olan bu genişleme ilerleyen dönemlerde kalıcı hale gelebilir. Öyle ki tekrarlayan gebelikler PKS oluşumu açısından riski belirgin derecede arttırmaktadır. Şişmanlık da karın içindeki yağ miktarının artmasına neden olacağı için gebelik ile benzer mekanizmalardan ötürü PKS gelişimi açısından belirgin bir risk oluşturmaktadır. Varis Tetikliyor Daha önceden varis sorunu yaşayan veya ebeveynlerinde varis hastalığı bulunan kadınlar da PKS açısından risk altındadır. Bu nedenle bu kişilerin gebelikle birlikte hem varis hem de PKS açısından kontrol altına alınmalarında fayda vardır. Hareketsizlik Çok Tehlikeli Günümüzün sorunlarından biri olan hareketsizlik de bacaklarda ve karnın alt kısmındaki toplardamarlarda kan akımında bozulmaya sebep olabileceğinden PKS açısından dikkat edilmesi gereken faktörlerdendir. Düzenli spor, gün içinde aralıklı yürüme, hareket etme PKS açısından diğer risk faktörlerini taşıyan kadınlardan açısından önemli bir koruma kalkanı olacaktır. DVT’si Olanlar Dikkat! Yine bir toplardamar hastalığı olan ve toplardamar içinde pıhtılaşma ile karakterize olan Derin Ven Trombozu (DVT) da damarın yapısında ve akım dinamiklerinde bozulmaya neden olacağı için PKS riskini arttırmaktadır. Tüm bu nedenlerin haricinde toplardamarlarda görülebilen ve doğuştan var olan bir takım anatomik sorunlar da PKS nedeni olabilmektedir. 6 aydan uzun süreli karın ve kasık ağrısı olan ve yapılan tetkiklere rağmen tanı konamayan 30 yaş üstü veya gebelik yaşamış her kadın PKS açısından tetikte olmalı, gereğinde konunun uzmanı bir damar cerrahına danışmalıdır.