Uyuz nedir? Uyuz hastalığı uyuz böceğinin insan cildini istilasıdır. (Sarcoptes scabiei var. Hominis). Mikroskopik olan bu canlılar yaşadığı cildin üst katmanına girer ve yumurtalarını bırakır. Uyuzunun en yaygın belirtileri yoğun kaşıntı ve sivilce benzeri bir cilt döküntüsüdür. Uyuz akarı genellikle uyuz olan biriyle doğrudan, uzun süreli, yakın teması ile yayılır. Uyuz dünya çapında görülür ve bütün ırklarda ve her türlü sosyal sınıfları etkiler. Uyuz hastalığı yakın vücut ve cilt temasının sık olduğu kalabalık yaşam alanlarında hızla yayılabilir. Yaşlı ve çocuk bakımevleri, cezaevleri, yataklı eğitim kurumları kamp gibi toplu yaşanılan yerler uyuz için en uygun ortamlardır. Enfestasyondan kaç gün sonra belirtiler ortaya çıkar? İlk defa uyuza yakalanan bir kişide belirtilerin başlaması 4-6 hafta kadar sürebilir. Belirti göstermeden dahi kişi hastalığı diğer bireylere bulaştıra bileceği unutulmamalıdır bu sürede uyuzun yayabileceğini unutmamak gerekir. Daha önce uyuza yakalanan bir kişide, belirtiler genellikle maruz kaldıktan sonra (1-4 gün) daha erken ortaya çıkar. Uyuz belirtileri nelerdir? Bu etkenler ciltte tüneller açar ve bu tünellerin içinde 10 -15 arası etken bulunur. Hastalığın en yaygın belirtileri, özellikle geceleri şiddetli kaşıntı ve cilt üzerindeki sivilce benzeri kabarcıklardır. Kaşıntı ve döküntülerin her biri vücudun çoğunu etkileyebilir ya da bilek, dirsek, koltuk altlığı, parmaklar, meme başı, penis, bel gibi bölgelerle sınırlı olabilir. Küçük çocuk ve bebeklerde daha çok baş, yüz, boyun, avuç içleri ve ayak tabanlarına yerleşebilir. Döküntü ayrıca küçük kabarcıkları (veziküller) ve pulları içerebilir. Bu yerleri kaşımak ciltte yara oluşmasına neden olabilir ve bazen bu yaralar bakteriler tarafından enfekte olurlar. Uyuz nasıl bulaşır? Hastalık genellikle uyuz olan biriyle doğrudan ve uzun süreli yakın teması ile yayılır. Tokalaşma ya da kısa süreli sarılarak genellikle uyuz bulaşmaz. Hastalık, eşler arasında ve aile üyelerine kolayca yayılır. Uyuz hastalığı olan bir kişi tarafından kullanılan giysiler, havlular veya yatak takımları gibi eşyalar paylaşılarak dolaylı olarak da bulaştırıla bilir. Uyuz Tedavisi Var mıdır? Evet. Uyuz tedavisinde kullanılan ilaçlara akarisid adı verilir; Bu ilaçların bazıları yumurtalara da etkilidir. Uyuz tedavisinde bu ilaçlar sadece doktor reçetesi ile satılır. Yetişkinlere ve gençlere yönelik tedavide boyun aşağıdan ayaklarına ve ayak parmaklarına kadar vücudun her yerine scabicide krem veya losyon uygulanır; Bebek ve küçük çocukların tedavisinde krem veya losyon baş ve boyuna uygulanır. İlaç, yıkanmadan önce tavsiye edilen süre boyunca vücuda bırakılmalıdır. Tedaviden sonra temiz kıyafetler giyilmelidir. Hastalığa yakalanan kişiye ek olarak, birlikte yaşayan aile üyeleri ve yakın temaslılar için tedavi önerilmektedir. Enfeksiyonun tekrarlanmasını önlemek için tüm hane halkı aynı anda tedavi edilmelidir. Semptomlar, tedaviden 2-4 hafta sonra devam ederse tekrar tedavi gerekebilir. Etken dezenfeksiyonu nasıl yapılır? Uyuz; aynı zamanda giysi, yatak takımı veya hasta bir kişi tarafından kullanılan havlu gibi maddelerle temas yoluyla yayılabilir, ancak bu yayılma, uyuzlu biriyle uzun süre yakın temasa göre oldukça düşüktür. Yüzme havuzunda su ile yayılma ihtimali çok düşüktür. Uyuz akarları, vücut dışında 2-3 günden daha fazla dayanamaz. Uyuz hastalıklı bir kişi tarafından kullanılan yatak takımları, kıyafetler ve havlular gibi öğeler, yüksek sıcak su ile yıkanmalı veya kuru temizleme ile dezenfekte edilebilir yada ağzı kapalı bir poşette 72 saat süreyle bekletilirse bu etkenlerden arındırılır.