CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, 2024 yılı fındık ihracat verilerine ilişkin düzenlediği basın toplantısında, Türkiye’nin fındık üretiminde ulaştığı rakamları değerlendirdi.
Sarıbal, 2024 yılında fındık üretiminin 717 bin tona çıktığını, 123 ülkeye toplam 323 bin ton iç fındık ihracatı gerçekleştirildiğini ve bu ihracattan 2.6 milyar dolar döviz geliri sağlandığını belirtti.
Ancak Sarıbal’a göre bu başarı üreticiye yansımadı. "Kazanan yine uluslararası şirketler ve iktidarın sermaye çevreleri oldu. 400 bin fındık üreticisi büyük tekellerin insafına bırakıldı," diyerek sektörün içinde bulunduğu adaletsiz gelir dağılımına dikkat çekti.
Sarıbal, Türkiye’nin dünya fındık üretiminde uzun yıllardır lider konumda olmasına rağmen pazar payında düşüş yaşadığını vurguladı. "90’lı yıllarda dünya fındık üretiminin yüzde 80-82’si Türkiye’ye aitti. Ancak son 10 yılda bu oran yüzde 65 seviyelerine kadar geriledi," dedi.
Fındık piyasasında büyük şirketlerin belirleyici hale geldiğini ifade eden Sarıbal, ihracatın büyük bölümünü birkaç firmanın kontrol ettiğini söyledi. "Fındık ihracatında ilk 6 şirket, pazarın yüzde 60’ından fazlasını elinde tutuyor. Türkiye’de üretilen fındığın yaklaşık yüzde 60’ı doğrudan ya da dolaylı olarak Ferrero’ya gidiyor. Ferrero, üreticiden doğrudan fındık almıyor; bunun yerine tedarikçi tüccarları devreye sokuyor," diyerek üreticinin pazarlık gücünün giderek azaldığını vurguladı.