Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz hafta Kabine toplantısı sonrası yaptığı açıklamada, 18 yaş altındaki Tip 1 diyabet hastası çocuklar için sensörlü glikoz izleme cihazlarının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından geri ödeme kapsamına alındığını duyurdu.
Verilen bu müjdenin ardından Klinik Biyokimya Uzmanı Uzm. Dr. Ali Coşkun, sensörlü glikoz izleme cihazları hakkında bilgilendirmede bulunarak, bu cihazların hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.
Coşkun, CGM sistemlerinin deri altı yağ dokusundaki şeker seviyesini ölçererek insülin tedavisinin daha iyi yönetilebilmesini amaçladığını belirtti. Özellikle glukoz seviyelerini sık sık ölçen ve insülin miktarını ayarlamak zorunda olan kişiler için, diyabetle baş etmeyi kolaylaştırdığını belirten Ali Coşkun, çoğu zaman diyabet tedavisinin iyileştirilmesine yardımcı olduğunu ve bireysel olarak ayarlanabilen alarm fonksiyonları, hipoglisemi ve hipergliseminin erken tespitini sağladığını vurguladı.
Sürekli glukoz ölçümünde 2 farklı sistemin varlığından bahseden Uzm. Dr. Ali Coşkun, bunları şu şekilde aktardı: gerçek zamanlı veya real-time-CGM, kısaca rtCGM ve kısaca “Aralıklı Taramalı Sürekli Glikoz İzleme”adı verilen iscCGM (Intermittent Scanning Continuous Glucose Monitoring). rtCGM'nin aksine iscCGM'de mevcut glukoz değeri yalnızca kullanıcı, değeri aktif olarak görmek isterse görüntülenir. iscCGM için başka bir terim FGM'dir ((Flash Glucose Monitoring) “Flaş Glikoz İzleme.”
Diyabette yeni dönem
Kısaltmaları anlamak için: rtCGM, “gerçek zamanlı Sürekli Glikoz İzleme”nin kısaltmasıdır (real-time Continuous Glucose Monitoring) iscCGM, “Aralıklı Tarama Sürekli Glikoz İzleme”nin kısaltmasıdır (Intermittent Scanning Continuous Glucose Monitoring) Alternatif olarak, FGM (“Flash Glikoz İzleme”) terimi kullanılır - her ikisi de aynı anlama gelir.
Birkaç dakika aralıkla glukoz değerini izleyen sürekli glukoz ölçüm sistemleri CGM olarak adlandırıldığını ifade eden Ali Coşkun, konunun detaylarına ilişkin şu bilgilendirmelerde bulundu: “Bununla birlikte şuna dikkat edilmelidir: CGM sistemleri kandaki glukoz değerini değil, subkutan yağ dokusundaki glukoz değerini ölçer. Bu, doğrudan kan şekerinin değil “doku şekerinin” belirlendiği anlamına gelir. Ölçülen sonuçta, doku şekeri değerinin mevcut kan şekeri değerinin yaklaşık 10 dakika gerisinde kalabileceği dikkate alınmalıdır. Sapmalar, özellikle kan şekeri seviyelerinde hızlı değişiklikler olduğunda, örneğin yemek yedikten veya egzersiz yaptıktan sonra ortaya çıkabilir. Stabil kan şekeri seviyelerinin olduğu durumlarda, her iki değer de karşılaştırılabilir. rtCGM sistemleri 3 bileşenden oluşur: bir sensör, bir verici (transmitter de deniyor) ve bir alıcı cihaz. Sensör, ürüne bağlı olarak karına veya üst kola yapıştırılır. Sensöre bağlı olan ölçüm ipi, bir yardımcı alet kullanılarak deri altına, deri altı yağ dokusuna yerleştirilir. Sensör ipliği burada, doku sıvısındaki şeker oranını her 5 dakikada bir ölçer. Sensör; banyo yaparken, duş alırken veya yüzerken de takılabilir. Sisteme bağlı olarak her 6 ila 14 günde bir sensör değişimi gereklidir ve kullanıcının kendisi tarafından gerçekleştirilir. Ayrıca sensörün eğitimli tıp uzmanları tarafından üst koldaki deri altına yerleştirildiği bir sistem de bulunmaktadır. En iyi yöntem de Budur. Glukoz değerlerini alıcı cihaza kablosuz olarak ileten verici (transmitter), bunun üzerine deri üstüne yerleştirilir. Bu sistemde, sensör 6 aya kadar cilt altında kalabilir. Değişim, yine eğitimli tıp uzmanları tarafından gerçekleştirilir. Diğer rtCGM sistemlerinde, verici doğrudan sensöre bağlıdır. Alıcı cihaz ise, örneğin küçük, taşınabilir bir alıcı cihaz veya ölçülen glukoz değerlerini bir uygulama aracılığıyla görüntüleyen ve kaydeden bir akıllı telefon, akıllı saat veya tablettir. İnsülin pompası da bir alıcı cihaz görevi görebilir. Alıcı cihazın ekranında, mevcut glukoz değeri herhangi bir zamanda okunabilir. Ekranda, gerçek değere ek olarak eğilim okları da gösterilir. Bu eğilim oklarıyla, glukoz değerinin şu anda artıyor mu, düşüyor mu yoksa sabit mi olduğu anlaşılır. Bir hiperglisemi veya hipoglisemi tehdidi varsa, alıcı cihaz sesli veya titreşimli bir alarm verir, böylece karşı önlemler zamanında alınabilir ve örn. şiddetli bir hipoglisemi önlenebilir. Gece ve gündüz saklanan ölçüm değerleri, elektronik olarak değerlendirilebilir. Bu şekilde kullanıcılar, glukoz değerlerinin seyri hakkında daha uzun vadeli bir genel bakış elde edebilirler. iscCGM sistemleri bir sensör ve bir okuyucu veya bir uygulamadan oluşur. Sensör, genellikle üst kolun arkasına yapıştırılır. rtCGM'ye benzer şekilde burada da bir ölçüm ipliği, glukoz içeriğini sürekli olarak ölçmek için deri altı yağ dokusuna sarkmaktadır. Duş alırken, banyo yaparken veya yüzerken, sensör cilt üzerinde bırakılabilir. Sensör, cilt üzerinde 14 güne kadar aynı yerde kalır. rtCGM sistemlerinin aksine, iscCGM ile glukoz değerleri alıcı cihaza otomatik olarak gönderilmez. Bunun yerine kullanıcı, sensör üzerindeki glukoz değerini bir okuyucu veya akıllı telefon ile tarayarak okuması gerekir. Bunu yapmak için okuyucu veya akıllı telefon, sensörün üzerinden geçirilir. Bu, kalın giysiler üzerinden de olur.
iscCGM cihazları, ölçülen değerleri bir eğri olarak yalnızca 8 saatlik bir süre boyunca sensörde kayıtlı tutar. Glukoz değerlerinin gün boyu geçmişinin tam bir görüntüsünü elde etmek için, değerlerin okuyucu ile sensörden en az 8 saatte bir aktarılması gerekir. rtCGM sistemlerinde olduğu gibi, eğilim okları iscCGM sistemlerinde de glukoz değerlerinin şu anda hangi yönde geliştiğini, yani değerler yükseliyor mu, düşüyor mu yoksa sabit mi olduğunu gösterir. rtCGM cihazlarında olduğu gibi, iscCGM cihazı da bir hiperglisemi veya hipoglisemi tehdidi varsa alarm işlevine sahiptir. Kullanıcı, bir alarm durumunda okuyucuda mevcut glukoz değerini görebilmesi için sensörde bir tarama yapması gerekir.”
Diyabet Yönetiminde Teknolojik İlerleme
Klinik Biyokimya Uzmanı Uzm. Dr. Ali Coşkun’un aktardığı bilgilere göre, CGM sistemleri diyabetle yaşayan bireylerin yaşam kalitesini artırmayı ve tedaviye daha etkin bir şekilde uyum sağlamalarını mümkün kılmaktadır. Özellikle rtCGM sistemlerinin sağladığı sürekli veri akışı, insülin tedavisinin daha iyi yönetilmesine katkı sağlar.
Diyabet tedavisinde teknolojinin sunduğu bu yenilikler, hastaların sağlık durumlarını daha güvenli ve etkili bir şekilde kontrol etmelerini kolaylaştırıyor. CGM sistemleriyle diyabet yönetiminde yeni bir döneme girildiği açıkça görülüyor.
