Rekabet Kurumu’nun Ferrero ile yaptığı yeni protokol, fındık üreticileri arasında büyük tepkiye yol açtı. Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, Ferrero’nun 45 bin tonluk alım taahhüdünün 30 bin tona düşürülmesini “üretici aleyhine bir hamle” olarak değerlendirdi ve kararın derhal geri çekilmesi çağrısında bulundu.
Tartışmalar Financial Times Haberinin Ardından Alevlendi
Fındık piyasasında son günlerde yaşanan hareketlilik, Financial Times’ın “Ferrero Türkiye’den fındık alımını durdurdu” başlıklı haberiyle yeniden gündeme taşındı. Haberin ardından üretici örgütlerinden art arda açıklamalar gelirken, Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle de, “Bu girişimler arzın sınırlı olduğu bir yılda fiyat baskısı yaratma çabasıdır” diyerek tartışmaya dahil olmuştu.
Ancak kurumun Ferrero’nun alım taahhüdünü 45 bin tondan 30 bin tona çekmesi, eleştirilerin odağı oldu.
“Bu Karar, Çok Uluslu Bir Şirketin Önünü Açıyor”
Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, kararın yerli üretici için büyük bir kayıp olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Bu düzenleme Türk üreticisinin lehine değildir. Geçtiğimiz yıl Ferrero’ya imzalatılan protokoller kapsamında şirketin yıllık en az 100 bin ton kabuklu fındık alması gerekiyordu. Bunun 45 bin tonu 1 Eylül–31 Aralık arasında alınacaktı. Şimdi bu rakam 30 bin tona indirildi. Bu değişiklik doğrudan Ferrero’nun elini rahatlatmıştır.”
Akça’ya göre taahhüdün düşürülmesi, piyasada fiyatların gerilemesine ve şirketin pazardaki hakimiyetinin pekişmesine yol açtı.
“Ferrero Fındık Almazlık Edemez”
Ferrero’nun Türk fındığından vazgeçmesinin mümkün olmadığını vurgulayan Akça, şirketin üretim yapısına dikkat çekti:
“Nutella ve Kinder gibi ürünlerle yıllık 15 milyar dolar ciro, 4 milyar dolar kâr ediyorlar. Bu ürünlerin temel hammaddesi Türk fındığı. Aroması dünyada benzeri yok. Başka ülkelerin fındığını karıştırırlarsa ürün kalitesi düşer. Ferrero’nun Türkiye’den alım yapmama şansı yok.”
Türkiye’nin son 10 yılda yaklaşık 600 bin ton fındık ihraç ettiğini hatırlatan Akça, bunun neredeyse yarısının Ferrero tarafından satın alındığını söyledi.
“Protokoller Kâğıt Üstünde Kalıyor”
Akça, Rekabet Kurumu ile imzalanan protokollerin sahada uygulanmadığını öne sürdü:
“Ferrero, geçen yıl TMO’nun açıkladığı fiyatın altına inmeme sözü verdi ama ‘elek sistemi’ bahanesiyle üreticiden düşük fiyatla alım yaptı. Bu yıl 45 bin tonluk taahhüdü de yerine getirmedi. Protokollerin sürekli ihlal edildiğini görüyoruz.”
Rekabet Kurumu’nun bu ihlallere rağmen Ferrero’nun yükümlülüklerini hafiflettiğini belirten Akça, kurumun bağımsızlığının tartışmaya açıldığını ifade etti.
“Bu Yıl Patron Üretici”
Tüm tartışmalara rağmen üreticinin bu sezon kararlı bir duruş sergilediğini söyleyen Akça, piyasada fiyatları üreticinin belirlediğini belirtti:
“Üretici ürününe sahip çıkıyor. 280–290 liradan fındık satan yok. Üretici kafasındaki fiyat oluşmadan malını indirmeyecek. Fiyatın 350 liranın altına düşmeyeceğini düşünüyoruz.”
Türkiye’de rekoltenin bu yıl 350 bin ton civarında olduğunu, İtalya’da ise üretimin yüzde 50 gerilediğini hatırlatan Akça, talebin artmasıyla fiyatların daha da yükseleceğini savundu.
“Ferrero TMO Stoklarıyla Piyasayı Baskıladı”
Ferrero’nun TMO’nun 2022 mahsulünden sattığı yaklaşık 80 bin ton fındığın büyük kısmını aldığını öne süren Akça, bu stokların fiyatları baskılamak için kullanıldığını söyledi:
“O 80 bin tonun 60 bin tonunun Ferrero’ya gittiğini düşünüyoruz. Şu anda piyasayı o stoklarla dengeliyorlar. Ama o ürün bittiğinde fiyat yeniden yükselecek.”
“Rekabet Kurumu Kararından Vazgeçmeli”
Akça son olarak, fındık piyasasında dengenin sağlanabilmesi için Ferrero’nun alım taahhüdünün yeniden 45 bin tona çıkarılması gerektiğini vurguladı:
“Türk fındığı dünyanın en değerlisi. Üreticinin emeğini korumak devletin görevidir. Bu karar üreticiye zarar veriyor, bir an önce geri çekilmelidir.”
