Her yıl 28 Temmuz’da kutlanan Dünya Hepatit Günü, dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen viral hepatit hastalığına karşı farkındalık oluşturmak amacıyla önemli bir tarih olarak kabul ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) öncülüğünde yürütülen bu farkındalık çalışmaları, hepatit tarama, aşılama ve tedavi hizmetlerinin yaygınlaştırılmasını hedefliyor.
Bu özel gün aynı zamanda hepatit B virüsünün keşfine öncülük eden Nobel Ödüllü bilim insanı Dr. Baruch Blumberg’in doğum günü olarak da biliniyor.
Hepatit Nedir?
Klinik Biyokimya Uzmanı Uzm. Dr. Ali Coşkun, hepatitin karaciğerin iltihaplanması anlamına geldiğini belirterek, en sık görülen viral hepatit türlerinin A, B, C, D ve E olduğunu söylüyor. Dr. Coşkun’a göre özellikle hepatit B ve C, yıllarca belirti vermeden ilerleyerek siroz ve karaciğer kanserine neden olabiliyor.
Ölümcül Sessizlik: Hepatit B ve C
DSÖ verilerine göre dünya genelinde yaklaşık 300 milyon kişi kronik hepatit B taşıyıcısı iken, hepatit C bulaşmış kişi sayısı 60 milyona yakın. Her yıl 1 milyondan fazla insan, hepatite bağlı karaciğer yetmezliği, siroz ve kanser gibi komplikasyonlar nedeniyle hayatını kaybediyor. Hepatit, HIV/AIDS’ten sonra en fazla ölüme yol açan viral enfeksiyon olarak kayıtlara geçmiş durumda.
Belirti Vermeden İlerliyor
Dr. Coşkun, hepatit B ve C enfeksiyonlarının çoğunlukla belirti vermediğini ve bu durumun tanı ve tedavi sürecini zorlaştırdığını vurguluyor. Bu nedenle erken tanı için tarama testlerinin hayati önemde olduğunu belirtiyor.
Ne Yapmalı?
1. Taramaya Katılın:
Risk grubundakiler (kan nakli geçmişi olanlar, diyaliz hastaları, damar içi ilaç kullananlar, taşıyıcı aile öyküsü bulunanlar) mutlaka hepatit B ve C testi yaptırmalı. Birçok ülkede, bu testler aile sağlığı merkezlerinde ücretsiz yapılabiliyor.
2. Aşı Korur:
Hepatit B aşısı, etkili ve güvenli bir korunma yöntemidir. Türkiye’de doğumdan itibaren aşılama programına dahil edilen bu aşı, eksik ya da hiç aşılanmamış erişkinler için de öneriliyor.
3. Hijyen ve Kan Güvenliği:
Steril olmayan iğneler, ortak enjektör kullanımı ve hijyensiz dövme/piercing uygulamaları hepatit bulaşına yol açabiliyor. Sağlıkta hijyen ve güvenli kan temini büyük önem taşıyor.
4. Gebelikte Tarama:
Gebelikte yapılan hepatit B testi ile virüsün bebeğe geçmesi önlenebiliyor. Test sonucu pozitif çıkan annelerin bebeklerine doğumdan hemen sonra HBV immünglobulin ve aşı uygulanması gerekiyor.
5. Erken Tanı Hayat Kurtarır:
Hepatit B ve C, erken teşhisle kontrol altına alınabilir. Özellikle hepatit C, yeni nesil ilaçlarla %95’in üzerinde başarıyla tedavi edilebiliyor.
Son Söz: Hepatiti Durdurmanın Anahtarı Farkındalık!
Uzmanlar, hepatit ile mücadelenin en etkili yolunun farkındalık, tarama ve aşılama olduğunun altını çiziyor. Hepatitli bireylerin dışlanması değil, desteklenmesi gerektiğini belirten Dr. Coşkun, “Bugün bir adım atın. Hepatit testi yaptırın, çevrenizi bilinçlendirin” çağrısında bulunuyor.
Unutmayalım; hepatit farkındalıkla önlenebilir, erken tanı ile tedavi edilebilir ve güçlü sağlık politikalarıyla tamamen ortadan kaldırılabilir.
